Zeszyty Łukowskie Nr 26

"Franciszek Salezy Jezierski (1740-1791) to niewątpliwie jedna z najciekawszych postaci historycznych, jaką w XVIII w. wydała ziemia łukowska. Świadczy o tym niecodzienna droga życiowa Jezierskiego, pełnione przez niego funkcje publiczne oraz aktywność publicystyczna w ostatnich latach I Rzeczypospolitej. Bohater niniejszego opracowania był m.in. wysokim urzędnikiem Komisji Edukacji Narodowej, cenionym kaznodzieją, kierownikiem biblioteki Szkoły Głównej oraz deputatem do Trybunału Koronnego w Lublinie. Zapamiętany został przede wszystkim ze swojej pracy publicystycznej w czasach Sejmu Wielkiego w słynnej „Kuźnicy Kołłątajowskiej", gdzie był prawą ręką Hugona Kołłątaja (1750-1812) i najbardziej wyrazistym pisarzem tej grupy, zwanym Wulkanem Gromów Kuźnicy. Jest uznawany za wybitnego przedstawiciela kultury okresu Oświecenia, co potwierdzają liczne publikacje naukowe poświęcone tej postaci. Franciszek Salezy pozostawił po sobie wiele dzieł uznawanych za wyjątkowe przykłady literatury oświeceniowej. Wskazują one na jego postępowe poglądy i niespotykaną umiejętność trafnej diagnozy ówczesnych realiów społeczno-politycznych. Jezierski swoją działalnością niewątpliwie przyczynił się do społecznego poparcia dla dążącego do reform Stronnictwa Patriotycznego oraz do światłych założeń uchwalonej w 1791 r. Konstytucji 3 maja. Podczas swojego relatywnie krótkiego, lecz wielce aktywnego życia (zmarł w wieku 51 lat), Franciszek Salezy dał się poznać jako osoba wyróżniająca się na tle swojej epoki. Był wręcz w końcowym momencie swojego życia jednym z najbardziej wpływowych publicystów w Warszawie czasów Sejmu Wielkiego. W roku 2020, a więc w 280. rocznicę urodzin Franciszka Salezego Jezierskiego, w ręce mieszkańców Łukowa i ziemi łukowskiej trafia kolejne wydanie „Zeszytów Łukowskich", przybliżające lokalnej społeczności życiorys i dokonania tej wybitnej postaci...".